Intro

Vormen van textuur

Ui-structuur

Als je een ui opensnijdt, zie je een een duidelijke structuur: een kern met daaromheen verschillende lagen. Als je de kern C noemt heb je bijvoorbeeld daaromheen een laag B en daaromheen weer een laag A. De structuur is zo: A-B-C-B-A.

Sandwichvorm

Een sandwich is een boterham met beleg ertussen. Het heeft als structuur: A-B-A. Deze vorm komen we ook wel tegen bij tv-reclames. We zien een reclamefilmpje over een bepaald wasmiddel. Daarna volgt een reclame over een nieuwe auto, vervolgens komt het wasmiddel weer terug.

Een opvallend voorbeeld van een sandwichstructuur in de Bijbel vinden we in Lucas 8:41-56.

A vs. 41-42: Jaïrus, een leidinggevende in de synagoge, smeekt Jezus naar zijn huis te komen vanwege zijn ernstig zieke dochter.

B vs. 43-48 Jezus geneest een vrouw die aan bloedvloeiingen lijdt en Hem aanraakt.

A vs. 49-56 Jezus gaat naar het huis van Jaïrus en wekt het inmiddels gestorven meisje op.

Kruisstelling of chiastische structuur

Dit is een figuur waarbij twee bij elkaar horende zinnen (of zinsdelen) in woordvolgorde elkaars spiegelbeeld zijn.[1]

Het heeft als structuur A-B-B-A.

Chi-asme verwijst naar de Griekse letter χ (spreek uit: chi). In beeld:

A     B

χ

B     A.

De ene lijn van deze letter verbindt de beide A’s; de andere lijn de beide B’s. Bijvoorbeeld:

Lucas 1:5 (NBG ´51):

Er was in de dagen van Herodes, de koning van Judea, een priester, genaamd Zacharias (a),

behorende tot de afdeling van Abia (b),

en zijn vrouw was uit de dochters van Aäron (b)

en haar naam was Elisabet (a).

Hier lezen we eerst de naam Zacharias en vervolgens dat hij tot de priesterafdeling (= priesterfamilie) van Abia behoort. Bij zijn vrouw lezen we nu in omgekeerde volgorde eerst dat zij van de priesterfamilie van Aäron is en daarna pas horen we haar naam.

Grotere chiastische structuren

Grotere chiastische structuren zijn ook mogelijk, bijvoorbeeld: A-B-C (D-D) C-B-A.

Vergelijk: Nieuwe Testament → De vrucht van de Geest.

Parallellisme

In Parallellisme zit het woord parallel (= evenwijdig). Bij een spoor lopen de twee ijzeren staven parallel aan elkaar. Zoiets is ook mogelijk in een geschreven tekst. Als twee zinnen met verschillende woorden toch hetzelfde zeggen lopen ze ook evenwijdig aan elkaar.

Zie bijvoorbeeld Psalm 8:4 (NBG ’51):

Aanschouw ik uw hemel, het werk van uw vingers,

de maan en de sterren, die Gij bereid hebt.

De maan en de sterren in de tweede regel is parallel aan uw hemel in de eerste zin; die Gij bereid hebt is parallel aan het werk van uw vingers in de eerste zin.

 

Inclusie

Een Bijbeltekst is niet één groot geheel, maar een keten van allemaal kleine eenheden die met elkaar verbonden zijn. Zo’n eenheid is soms daaraan te herkennen dat een of meer kenmerkende woorden uit het begin aan het slot terugkomen. Bijvoorbeeld Psalm 139 begint met:

HERE, Gij doorgrondt en kent mij2 Gij kent mijn zitten en mijn opstaan, Gij verstaat van verre mijn gedachten3 Gij onderzoekt mijn gaan en mijn liggen, met al mijn wegen zijt Gij vertrouwd. (Psalm 139:1-3 NBG ‘51)

En eindigt zo:

23 Doorgrond mij, o God, en ken mijn hart, toets mij en ken mijn gedachten24 zie, of bij mij een heilloze weg is, en leid mij op de eeuwige weg. (Psalm 139:23-24 NBG ‘51).

We zien hier hoe woorden uit het begin in het slot terugkeren.

[1] https://www.encyclo.nl/begrip/kruisstelling 2021-8-6

    Wil je reageren?

    You may also like

    Intro

    Een voorbeeld

    Woorden uit het begin van een Bijbelgedeelte komen vaak in het slot ervan ...

    Comments are closed.

    More in Intro