Kennen we het verhaal van het Bijbelboek Ruth? Vanwege een hongersnood in Betlehem trekt Elimelech met zijn vrouw Noömi en hun beide zoons naar het naburige Moab. Na verloop van tijd sterft haar man daar en ook haar beide zonen. Noömi heeft nu geen nakomelingen meer. De enige die zij nog heeft is haar schoondochter Ruth met wie zijn terugkeert naar Betlehem, omdat zij heeft gehoord dat de hongersnood voorbij is. Daar sluit Boaz, de bloedverwant van Noömi, als losser een huwelijk met Ruth. Zij krijgen zij een zoon met de naam Obed. Een losser was in die tijd iemand die voor een familielid het stuk land terugkocht dat deze had moeten verkopen. Boaz koopt het land terug dat de man van Noömi indertijd had moeten verkopen. In deze situatie had Boaz ook de plicht Ruth te huwen om zo voor nageslacht van de overleden zoon van Noömi te zorgen. De uit het huwelijk van Boaz en Ruth geboren Obed is nu rechtens de nakomeling van Noömi. Als Obed is geboren prijzen de buurvrouwen van Noömi haar gelukkig: ‘Geprezen zij de HEER die het u vandaag niet laat ontbreken aan een losser (…).’ Vandaag is zichtbaar geworden wat de losser Boaz voor Noömi heeft betekend.
Boaz uit Betlehem is een van de voorouders van David en zo van Jezus. De Bijbelschrijvers van het Nieuwe Testament gebruikten in plaats van de Hebreeuwse Bijbel vaak de oude Griekse vertaling van het Oude Testament – beter bekend als Septuaginta. Daar lezen we in Ruth 4:14 “Geprezen zij de Heer, die vandaag geen einde laat komen (Grieks: kataluoo) aan het losserschap (…).’ Tot mijn verrassing vinden we ook hier het werkwoord kataluoo, evenals bij Zacheüs in Lucas 19:7.
Het blijkt dat kataluoo blijkt twee betekenissen kan hebben: iets tot een einde laten komen en logeren. Hoewel nu met een andere betekenis, gebruikt Lucas hier hetzelfde werkwoord kataluoo en hetzelfde woord vandaag als het Bijbelboek Ruth. Ik vermoed sterk dat wij in beide overeenkomstige woorden een toespeling van Lucas op Ruth 4:14 mogen zien. Wat voor Noömi een grote blijdschap was, de geboorte van haar kleinzoon die haar nageslacht gaf en zo ook toekomst, krijgt een nog veel diepere betekenis in de komst van Jezus. Ook Hij is een (Ver)losser. En ik vermoed dat we ook al in het begin van het Lucasevangelie een stille heenwijzing mogen zien naar het verhaal van Ruth. De kataluma (herberg) en het vandaag wijzen al stilletjes heen naar de geboorte van een verre voorvader van Jezus.
